Finans Ofisi’ne tevdi edilen “Finansal teknolojiler alanının geliştirilmesi yönünde stratejiler belirlemek, bu stratejiler kapsamında alınan kararların ilgili kamu kurum ve kuruluşları nezdinde uygulanmasını takip etmek ve sonuçlarını Cumhurbaşkanına raporlamak” görevi kapsamında Finansal Stratejiler ve Analiz Dairesi Başkanlığı, fintek ekosisteminin geliştirilmesi yönünde yürütmüş olduğu çalışmalar çerçevesinde, fintek firmaları yöneticilerinin mevcut iş durumları ile yakın geçmişe ilişkin değerlendirmelerini ve geleceğe yönelik beklentilerini takip etmek amacıyla Fintek Ekosistemi Periyodik Anketi (FEPA) çalışmasını gerçekleştirmektedir.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Türkiye’deki finansal kuruluş yöneticilerinin iş durumları ile ilgili yakın geçmişe ilişkin değerlendirmeleri ile geleceğe yönelik beklentilerini Finansal Hizmetler Anketinde (FHA) izlemekte, Finansal Hizmetler Güven Endeksini (FHGE) de finans sektöründeki seyri yansıtan gösterge olarak FHA’dan türetmektedir. FHGE’nin finteklerdeki izdüşümünün eksikliğinin giderilmesi amacıyla, FEPA yapılmakta ve bulguları özetleyen Fintek Ekosistemi Güven Endeksinin (FEGE) hesaplanmaktadır. TCMB’nin “Avrupa Birliği Uyumlaştırılmış İşyeri ve Tüketici Anketleri Ortak Programı”na uyumlu olarak hazırladığı ve yerleşik finans kurumlarına yönelttiği sorular FEPA’da da kullanılmış, FEGE de FHGE ile aynı yöntemle hesaplanmaktadır. Bu yaklaşım, her iki endeksin karşılaştırılarak yerleşik finans sistemine göre finteklerin iş durumlarını daha yakından izlemeyi mümkün kılmakta olup, ayrıca Türkiye'deki fintek sektörüne yönelik süreklilik arz eden böyle bir çalışma bulunmaması açısından da önemlidir.
FEPA Uygulaması
FEPA’daki soru setlerinin oluşturulmasında FHA’nın aylık ve üç aylık soru setleri baz alınmış olup fintek firmalarına çeyreklik dönemler itibarıyla yöneltilen, kısa ve uzun olmak üzere 2 adet anket formu bulunmaktadır. Kısa anket formunda FHA’daki aylık anket soruları, uzun anket formunda FHA’daki üç aylık anket soruları esas alınmıştır. Her iki anket formunda ayrıca fintek ekosisteminin analizine yönelik olarak fintek firmalarının faaliyet gösterdikleri dikeyler, kuruluş yılı, çalışan ve müşteri sayısı, ciro hacmi, finansman kaynakları, AR-GE harcamalarına ilişkin sorular yanında bir teknopark bünyesinde olup olmadıkları ve yurtdışı hedeflerine yönelik sorular da fintek firmalarına yönetilmektedir. Uzun anket formu finansal kuruluş olarak tanımlanan ve TCMB tarafından yetkilendirilen ödeme ve elektronik para kuruluşlarına yöneltilirken, kısa anket formu bu kuruluşlar dışındaki diğer fintek firmalarına yöneltilmektedir.
Metodoloji
TCMB tarafından FHGE hesaplanırken, ankete verilen cevaplar, finansal kuruluşların bir önceki yılsonundaki bilanço büyüklüğü (aktif toplamı) kullanılarak ağırlıklandırılmakta ve alt sektörler bazında toplulaştırılmaktadır. Fintek sektörü henüz gelişmekte olduğundan firmaların bilanço verilerini elde etmekte çeşitli zorluklar bulunduğu ve finteklerin faaliyetleri özelinde ciro verilerin faaliyet gösterdikleri sektördeki ağırlıklarına ilişkin daha anlamlı sonuçlar içerdiği göz önünde bulundurularak, ağırlıklandırma işlemi fintek firmalarının anket formunda kendilerine yöneltilen belirli kırılımlardaki ciro verilerine ilişkin beyanları esas alınarak yapılmaktadır.
